UEFI Sistemlerde Ubuntu 20.04 ve Ubuntu 20.04.1 ile İlgili Kurulum ve Multi-Boot Problemleri

Windows’un yanında, çok yaygın kullanılan bir Linux dağıtımı olan Ubuntu (www.ubuntu.com) işletim sistemiyle hobi olarak uğraşıyorsanız veya Ubuntu’yu Windows yerine ana işletim sisteminiz olarak kullanıyorsanız, o zaman Ubuntu’nun 20.04 LTS ve 20.04.1 LTS (Long Term Support) sürümlerini baştan, yani sıfırdan, kurarken kurulumda bazı hatalarla karşılaşabilirsiniz.

Çoğu kimsenin aksine Ubuntu 20.04.1’i (yazının yazıldığı an itibarıyla en son LTS sürümü) deneme amaçlı olarak bir sanal makinaya (VM – Virtual Machine) değil de gerçek bir makinaya kurmaya karar verdim.

Ubuntu sürümlerini kurarken zamandan kazanmak için genelde NVIDIA ve AMD grafik kartları, bazı özel donanımların (Wi-fi, vb…) varolan sürücülerini de normal işletim sisteminin yanında kurulması seçeneği seçtim. Kurulumda %80-%90 civarında sıra bu özel donanım sürücülerine geldiğinde, Internet’ten başarıyla indirilmelerine rağmen, “apt-get” (ya da diğer adıyla “apt”) paket kurma uygulaması hata vererek, bütün kurulumun sonlandırılmasına yol açtı.

Yaptığım 2-3 baştan kurulum denemesinde de aynı sonuçla karşılaşınca, bu sefer www.ubuntu.com resmî web sitesindeki kurulumun dosyalarında hata olduğunu düşünerek, Ubuntu 20.04’ü kurup, ondan sonra 20.04.1’e kurulu işletim sistemi içinden güncellemeyi düşündüm, ama maalesef Ubuntu 20.04 sürümünde de kurulum esnasında aynı problem ile karşılaştım.

Ayrıca, şunu da belirtmek isterim ki, sanal makinalara yaptığım kurulumlarda, hiçbir şekilde bu problemlerle karşılaşmadım. Sanırım bunun sebebi de, NVIDIA ve AMD grafik kartı sürücülerinin zaten sanal makinaların içindeki sanal ekran kartları için geçerli olmamaları ve kurulmamalarıdır.

Ubuntu otomatik hata raporlayıcı ilginç şekilde bu hatanın Ubuntu resmî sitesinde bulunduğu belirtti ve ilgili hatanın sayfasına yöneltti. İyi haber şu ki, Ubuntu firması konudan haberdardı ve Ubuntu 20.04.2 sürümünde hatayı düzeltmek üzere çalışmalara başlamıştı bile.

Ubuntu 20.04.2 sürümü çıkana kadar, son denememde 20.04.1’i özel donanım sürücüleri olmadan / seçilmeden başarıyla kurmayı başardım. Daha sonra ise çalışan işletim sistemi içinden “additional drivers” uygulaması ile NVIDIA grafik kartı sürücülerini sisteme kolayca ekledim.

Bundan sonraki sorun ise, Harici USB 1TB’lık diske kurduğum, Ubuntu 20.04.1’in boot etmesiydi. Ubuntu, GRUB’ı (Grand Unified Bootloader) varsayılan olarak kurmuş, ayarlarını yapmış ve Windows’un olduğu “C:” diskine UEFI dosyalarını kayıt etmiş olmasına rağmen, GRUB düzgün çalışmıyordu. Açılışta komutları benim yazmam gereken bir ekran geliyor ve orada bekliyordu. GRUB’ın bana göre en büyük sorunu çok ince ayar istemesi ve en ufak bir değişiklikte ya da sorunda çalışmamasıydı.

Buna çare olarak, UEFI sistemlerde kurulumu çok kolay yapılabilen ve nedeyse hiç ayar gerektirmeyen REFIND (www.rodsbooks.com/refind/) uygulamasını buldum. REFIND’ı Ubuntu içinden kurduktan sonra, bilgisayarınızı her açtığınızda, sisteminizi hızlıca tarayarak kurulmuş olan işletim sistemlerinin yükleme dosyalarını buluyor ve bir grafik ekranında fare ya da klavye ile seçim yaparak yüklemenizi sağlıyor. GRUB’dan çok daha iyi olduğunu söyleyebilirim.